Directional stabilityคือความมีสเถียรภาพ
รอบแกน vertical เครื่องบินในขณะทำการบินก็คล้ายกับ
เครื่องดูทิศทางลม (มีลักษณะเป็นรูปลูกศร แล้วมัก
จะมีรูปไก่ อยู่ด้านบน ส่วนด้านล่างจะมี ตัวอักษร
N, S, E, W อยู่ด้านล่าง เพื่อบอกทิศทางลมโดยดูจากปลายลูกศร)
โดยที่เราสามารถเปรียบเครื่องบิน ได้กับ เครื่องดูทิศทางลมนี้
โดยจุดหมุนของเครื่องนี้ เปรียบได้กับ จุดหมุนบนเส้นสมมุติของเครื่องบินในขณะที่
หัวเครื่องบินหันไปยังทิศทางต่างๆ โดยเกิดจาก หางเสือของเครื่องบิน
(vertical fin) ซึ่งคล้ายกับหางของลูกศร ของเครื่องดูทิศทางลม
ผลกระทบเกี่ยวกับสเถียรภาพของ lateral กับ directional
ตามปกติแล้วเครื่องบินจะถูกออกแบบให้มีสเถียรภาพ
อยู่แล้ว แต่ในขณะที่เราทำการบินเครื่องบิน ที่มีน้ำหนักเบา
จะมีผลข้างเคียง อยู่สอง อย่างคือ Dutch roll กับ
spiral instability
Dutch
roll หรือการผสมกันระหว่าง rolling และ
yawing ซึ่งเกิดจากการควบคุมของเราหรือ เกิดจากลมกรรโชก
เป็นผลให้เกิด การเคลื่อนที่ของ yaw และ roll มาก
เช่นเมื่อเกิดอาการเอียงของเครื่อง แล้วเราทำการแก้ไขเพื่อให้เครื่องกลับสู่สภาพ
ปีกระดับ หรือเกิดจากผลของ dihedral แต่เครื่องยังคงเอียงต่อไป
จนทำให้ปีกลึก (เอียงมากกว่า 30 องค์ศา) หรืออาจเกิดจากการกระทำทั้ง
จาก dihedral และ จากการที่เราพยามแก้ไข มากเกินไป
(overshoots) จนอาจจะเป็นสาเหตให้เกิดเป็น spiral
instability ได้
Sprial instability เกิดจากการที่ มีแรงทางด้าน
สเถียรภาพของ directional มาก เมื่อเปรียบเทียบกับ
สเถียรภาพของ lateral ทำให้เครื่องบินหมุน
Stallคืออาการร่วงหล่น ของเครื่องบิน
มีสาเหตุมาจาก การแยกตัวของการไหลของ อากาศที่ผ่าน
ผิวปีกด้านบน เป็นผลทำให้เกิดการสูญเสียแรงยก อย่างฉับพลัน
การที่เครื่องบินจะเกิดการ stall นั้นจะเกิดที่
มุมปะทะมุมเดิม (มุมเดียวกัน) เสมอ สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกความเร็ว
ทุกความสูง และ ทุกน้ำหนักของเครื่องบิน
Spinsเป็นอาการที่เรื่องบินตกลงอย่างรวดเร็วเนื่องจาก
เกิดการ stall และมีอากาศหมุนในควงสว่าน สาเหตุของการ
spins เกิดจาก stall และ yaw คือเกิดการ stall แล้วเครื่อง
มีการเอียง จึงทำให้เกิดอาการ spins การแก้ไขเมื่อเครื่องเกิด
อาการ spins คือ ต้องแก้อาการ stall ก่อน โดยการปิดมุมปะทะ
จากนั้นจึงทำการแก้อาการ yaw โดยการเดินเท้า ในทิศทางตรงกันข้าม
กับ การ yaw เพื่อให้เครื่องหยุดหมุน
|